مراتب عالمان در خداشناسی از دیدگاه ابن عربی :

ابن عربی می گوید: مردمان،در محدودۀ مجاز خداشناسی یعنی علم به اسماءالله و صفات و افعال خداوند،به سه دسته قابل تقسیم هستند:

-       یا همچون محدثان و عموم خلق،علم خویش را از نقل و خبر اخذ می کنند،برای مثال قدرت مطلق او یا علم واسع او را از راه آیات قرآنی یا احادیث در می یابند.

-       یا همچون حکیمان و فلاسفه و متکلمان از راه نشانه های آفاقی یعنی جهان بیرون از خویش یا نشانه های انفسی یعنی جهان درون،خدا را می شناسند،مثلاً از حدوث جهان یا از امکان آن به قدم خداوند و ضرورت او یا از راه نظم عالم به علم حق استدلال می کنند یا از راه تدبر در صفات و ویژگیهای نفس به اوصاف خالق او پی می برند.

-       یا همچون عارفان و اولیاء از راه تقوای الهی خداوند را می شناسند.این راه مختص کسانی است که صلاحیت کشف و وجدان حقیقت را از پیرایش نفس کسب کرده اند.

مکاشفه مایۀ شناخت صفات حق در اشیاء پس از رفع حکم اشیاء و کنار زدن پردۀ هویت پنداری آنهاست،بدان سان که جان عارف در معرض پرتو و اشراق حق  از ورای اشیاء قرار می گیرد.این راه عالی ترین مراتب درک را به عالِم اعطا می کند.

 

منبع : الفتوحات مکیه،ج6،ص157-156

تهیه و تنظیم : یار آشنا